با چیزهائی کوچک لذت ببريم و به بهروزی و نیکبودی برسیم / بهداشت - 594

سواد زندگي؛ توسعه ي توانمندي هاي شخصي- 113

Life Literacy

نویسنده: پروفسور سوزان مرینکویک – 14 فوریه 2024، 25 بهمن 1402

مترجم: منصور حسن زاده، مدير مسئول و سردبير وبلاگ شکوفه هاي نو

«شادی، سرور و مسرت را در چیزهای کوچک جستجو کنیم». توصیه ای عامیانه است که از هزاران سال پیش دهان به دهانه گشته است و مطلبی است که خیلی از ماها تلاش و کوشش می کنیم با آن زندگی کنیم. امّا آیا حقیقتاً منفعتی در ورای این چنین کلمات قصار گذشتگان ما نهفته است؟!

با توجه به تحقیقات، آری، در واقع سود و منافعی در لحظه های گيرا و جذاب زندگي که با واژه ی «لذات خُرد» (Micro Joys) شناخته می شود چه طعم و مزه ی یک فنجان قهوه، انجام یک حرکت مهربانانه، یا لذت بردن از یک ویدیوی خنده دار، دستیابی به لذت و شادی درونی در چیزهای خُرد نه فقط منافع موقت در بر دارد، بلکه بررسی ها نشانگر آنست که می تواند یک نوع سرمایه گذاری برای بهبودی و بهروزی بلتد مدت ما باشد.

در بُعدِ فیزیولوژیکی، لذت های کوچکِ سرگرم کننده و دلنشین می توانند آهنگ «سیستم عصبیِ ریوی – معدیِ»* (Vagal Tone) ما را بهبود ببخشند.

این مهم است، همچنانکه عصب واگ (Vague Nerve) مسؤلیت کنترل اتوماتیک سیستم بدن ما را عهده دار است؛ مراحلی که لازم نیست ما در مورد آنها فکر کنیم از جمله ضربان قلب، هضم غذا و تنفس را تنظيم مي کند. عصب واگ همچنین وصل است به بی نظمی های حالت ها، دلشوره ها، دلولپسی ها، اضطراب ها و تنظیم کردن استرس به طوریکه هرچه بیشتر تحریک شود، ما سرِ حال تر و موفق تر خواهیم بود.

در بُعد اجتماعي، احساسات، شور و هيجان ها و عاطفه هاي مثبت مي توانند ارتباطات و پتانسيل هاي بالقوه را بهبود ببخشند و به طور ذاتي هدايت کنند اتصال و ارتباط پُر طنين مثبت گرايانه ي بين مردم که موجب ارتقاءِ سلامتي، بالا بردن طول عمر، اميد به زندگي و معني دار کردن زندگي مي شوند ( به بيان ديگر به زندگي معنا و مفهوم مي بخشند).

تجربه ي احساسات و شور و هيجان هاي مثبت نه تنها شادی های لحظه اي را بالا مي برد، بلکه به ما کمک مي کند تا:

مطلوبيت و تاب آوري (Optimism and Resilience) و سایر امور کیفی وجودمان را ارتقاء بخشيم و خود را در مقابل دردمندی، آزار دیدن، آزرده شدن و فقر بهداشت روانی - در آینده - محافظت کنیم.

آنگاه پرسش نقادانه ای مطرح می شود که آیا ما روزانه به چند مورد لذتهای خُرد (Micro – Joys) نیاز داریم که چنین منافعی را - که در بالا ذکر شد- کسب کنیم؟!

بعضی مطالعات بیانگر یک عدد و رقم جادوئی است:

در برابر هر احساس و هیجان منفی و ناراحت کننده، پنج احساس و هیجان مثبت و خوشحال کننده برای بازگشت به بهبودی و حالت بهینه و دلپسند لازم و ضروی است. بنابراین برای مقابله با هر شور و هیجان ناخوشایند و منفی مانند غم، عصبانیت، ناکامی و درماندگی که روزانه تجربه می کنیم، به پنج احساس و هیجان و شور و شوق مثبت همانند شادی، امید و کامیابی نیاز داریم که اوضاع و احوال را سامان دهیم و زندگی کنیم؛ یک زندگی خوب را.

عليهذا، همه ي متخصصين با اين نسبت (يک به پنج) موافقت ندارند. با مقداري نقد و سخن سنجي و شيوه های ي علميِ نظر سنجي، نهایتاً چنين نظريه اي توسعه يافته است. معهذا به نظر مي رسد، بيشترين تحقيق که موافقت دارد که بهتر است روزانه هر چه بيشتر هيجانات و احساسات مثبت را تجربه کنيم.

به اين ترتيب، پذيرش و هم آغوش شدن با سرور و لذت (Micro join) حتّی در مقیاس کم هم ممکن است واقعاً به عنوان یک استراتژی زیربنائی برای بهبود یافتن همه ی موارد بهروزیِ زندگی خدمت کند.

حتّی دست و پنجه نرم کردن و مشغول بودن با چندتا دلخوشی کوچولو Micro joins)) در هر روز نه تنها می تواند کمک کند به شادمانی های لحظه ای، بلکه موجبات توسعه ی خود تنظیمی ما (نوعی خودسازی) را رقم می زند. این توانائی ما در مدیریت تکانه ها و امیال، برای دستیابی به یک هدف یا بوجود آوردن یک عادت شایسته است.

خود تنظیمی و خودگردانی بهتر (Better Self-Regulation)، تأثیر و پیامدی چند گانه روی جنبه های مختلف زندگی ما از جمله دوری از مواد مخدر و یا رفتارهای خودشکنانه و خودبراندازانه دارد ( مانند پُشت گوش انداختن، تعلل و اهمال کاری، عیبجوئی و وسواس و کمال گرائی).

حتّی اختصاص وقت به انجام دادن فقط وظایف شخصی کوچک و پیش پا افتاده مانند تهیه و تنظیم صورتحساب دخل و خرج روزانه و کار روی طرز قرار گرفتن بدن (ژست و قیافه گرفتن و حالت های مختلف ایستادن در بین مردم) می تواند به قوی شدن خودتنظیمی و خودگردانی و خودسازی کمک کند و راهی باشد برای دوری از شکست های مختلف.

دستیابی به لذت ها خُرد و کوچک:

اگر مشتاقید ببینید آیا تمرین و انجام لذت ها ی خُرد و کوچک برایتان منفعتی خواهند داشت یا خیر؟ بهتر است چند مورد کلیدی را بدانید:

1. ابتدا بررسی کنید نتیجه مطالعاتی که بیان می کند: " چگونه ژنتیک بعضی مردم ممکن است سود بیشتری از ریز لذت هایشان - نسبت به دیگران - نصیب آنان می نماید". مطالعات نشان می دهد مردمی که نسبت به محیطشان خیلی حساس هستند ممکن است به گونه ای نامتوازن از فعالیت های مثبت مانند لذّت ها و شادی های خُرد و کوچک بهره مند باشند. بنابراين اگر شما تمايل دارید به اينکه از ظرافت هاي اطراف خود کاملاً آگاه باشید يا اينکه عميقاً هيجان زده اید موقعي که زياد علاقمند به هنر يا موسيقي هستید، ممکن است متوجه بشويد که لذت هاي خُرد خيلي تأثير گذار است براي داشتن حال خوب و بهکامي تان.
2. جنبه ي ديگرِ لذت های خُرد و کوچک، حقيقتي است که آنها تمرکز دارند بر آفرينش لحظه هاي حظ کردن و مسرور بودن – نه اينکه خوشحالي های ظاهري. اين مهم است، چنانکه مطالعات مختلف نشان ميدهند دنبال کردن خوشحالي های ظاهری مي تواند زيانبخش و بد حالي آفرین باشد و به تنهائی زیاد منجر شود. مادام که هدف خوشحالي و شادماني مردم باشد، لذت و شادي دروني نیز مراحلي را طي مي کند که ممکن است نتيجه ي آن خوشحالي و شادماني دیگران نيز باشد.

جشن گرفتن لحظات زودگذر، لذات و شادي دروني و حظ آفرين نیز مي تواند براي ما خيلي خوب باشد، زيرا اين چنين لحظه هائي پشتيباني مي کنند گذران جايگير زندگي ما با لذات بزرگتر، و متمرکز می شود بر اولويت دادن واثر بخشی جنبه هاي مثبت آینده - به جاي اينکه متمرکز گردد بر اينکه آيا ما حالا خوشحاليم يا خير.

راههائي که شما مي توانيد در چیزهای کوچک به سرور و لذت برسيد:

1) روزمرگي تان را تغيير بدهيد. تلاش براي اضافه کردن ده دقيقه سرشار از لذت در هر بامداد، عصر و شامگاه عادي که مي تواند يک لحظه از سرخوشيِ نگاهِ به جلو برايتان به ارمغان آورد. براي مثال طعم و مزه يک فنجان چاي ]همراه با بهار نارنج شیراز، چند قطره گلاب ناب ميمند فارس، چند برگ زعفران استهبان و يا هر رايحه اي که برايتان روح افزا باشد[ (مترجم).

2) مراقبت از لحظه های شوخ طبعی و بذله گوئی. شوخ طبعی می تواند یک روش برجسته ی لذت بردن روزانه باشد. امّا اگر شما دریافتید که دیدن آن در یک روز بخصوص سخت و دشوار است، تلاش کنید تصور نمائید چگونه یک کمدین دلخواه و مطلوب بایستی به گونه ای خنده آور رویدادهای روزانه ی شما را طنازانه به صحنه ی نمایش منتقل نماید. توضیح مترجم: ] طنزپردازان را الگوی خود قرار بدهید، که در اوج درگیری با مشکلات زندگی خود، کاری می کنند که حتی مردم غمگین هم درلحظه شاد گردند[ (بهترین مثال تاریخی چارلی چاپلین می باشد).

3) خودجوش، خودانگیز و فی البداهه باشید. برنامه روزانه تان را با خودجوشی و بداهه پردازی به چالش بکشید، حتّی اگر سازماناً یک شخص وسواسی و مقیّد به برنامه ریزی درجزئیات باشید. پذیرای غیر منتظره ها باشید، حتّی اگر برای دوباره نوجوانی و جوانی کردن باشد، مثلاً پنج دقیقه ای استراحت، برای تلفن زدن به آن دوستی که مدت های مدیدی است با او ارتباط نداشته اید.

4) به دنبال فرصت هائی برا ی ارتباط گیری و خندیدن با دیگران، غریبه ها، همسایه ها و آشنایان باشید. استحکام چنین ارتباطات اجتماعی می تواند به روزتان لذتی خاص ببخشد و شادی آفرین باشد.

5) درنگ، مکث و تأیید. تنفس و زنگ تفریح و استراحت منظم برای لذت بردن از یک عمل ساده برای سرِ حال بودن در طول روز بوجود آورنده ی یک احساس ذهن آگاهی، توجه به تجربیات زمانِ حال، بدون هرگونه قضاوت و امتنان و سپاسگزاری است که به یک لذت و شادی منتج می شود. برای مثال: گوش دادن به آواز پرندگان و بلند بلند خندیدن هنگامی که شخصی مطالب خنده داری را بر زبان می آورد.

مشغول شدن با لحظه های لذتبخش و شاد روزانه، پتانسیل و ظرفیتی را بوجود می آورد که موجبات افزایش بهروزی و بهکامی کوتاه مدت و بلند مدت ما می شود – اگرچه چنین حالت های خوشی، نسبی است، برای عده ای بیشتر و برای دیگرانی کمتر است.

____________________

* - Vagal Toneتون واگ، فعالیت عصب واگ Vague Nerve، عصب دهم جمجمه ای و جزءِ اساسی شاخه پاراسمپاتیک عصبی خود مختار است. این شاخه از سیستم عصبی تحت کنترل آگاهانه نیست و تا حد زیادی مسؤل تنظیم چندین بخش بدن در حالت استراحت است. ویکی‌پدیا (فارسی)

منبع مورد استفاده مترجم:

https://theconversation.com/finding-joy-in-the-little-things-really-can-benefit-your-wellbeing-a-scientist-explains-222020

----------------------------

پوشه هاي مربوطه در آرشيو موضوعي وبلاگ شکوفه هاي نو:

----------------------------

------------------------

http://hasanzadeh-mansour.blogfa.com/category/1

---------------------------------

http://hasanzadeh-mansour.blogfa.com/category/39