جمعه دهم محرم 1445 (عاشورا) - 6 مرداد 1402 - 28 ژوئيه 2023بررسی تاریخی عاشوراپژوهی با نگاهی ویژه به آثار محمد اسفندیاریبرای توجه به اهمیت این خوانش نوین، بهخصوص در ایران، کافیاست نگاهی انداخت به مهمترین و پرمخاطبترین و بحثبرانگیزترین آثاری که درچند سال پیش از انقلاب 57، درباره واقعه عاشورا به رشته تحریر درآمد؛ از «شهید جاوید» صالحی نجفآبادی تا «حماسه حسینی» مرتضی مطهری، از «حسین، وارث آدم» علی شریعتی تا «سیمای یک مسلمان» یا «راه حسین» که گروههای چریکی منتشر کرد. وجه مشترک این آثار با وجود تفاوتهای مهمی که با یکدیگر دارند، یکی نیز این است که در آنها اثری از مرثیهخوانیهای رایج و تحدیدعاشورا به شرح بلایا و مظلومیت حسین(ع) و یارانش نیست، بلکه هر چهار اثر میکوشند با روشهای خاص خود، به مخاطبان این مهم را انتقال دهند که در پس این همه عزاداریها و برپایی مجالس روضهخوانی، نوحهخوانی و ... مهمتر آن است که «هدف» ستمستیزانه حسین در چنین واقعهای بازشناسی شود و از پس شناسایی آن «هدف»، الگویی الهامبخش در اختیار جامعه قرار گیرد تا با تمسک بدان بتواند اولاً «سیره اموی» و چهبسا «یزید زمانه» را بشناسد و ثانیاً در برابر ظلم و ظالمان زمان، قد برافرازد.نقد مناسکزدگی عاشورااین آگاهی که منحصرکردن آن حرکت تاریخی در پیچوخم تجملات مجالس عزاداری و افراط در انجام این مناسک، تحریف واقعه و دوری از اهداف راستین حسین و مایه غربت مضاعف اندیشه و عمل او در جهان امروز است، محصول تردیدی بود که بهمرور و بهواسطه برخی تجربههای تاریخی برای برخی روشناندیشان فراهم شد. در محرم 1330 سپاه روس به تبریز حمله کرد و در روز عاشورا و در همان زمان که مردم به عزاداری برای حسین(ع) و لعن یزید مشغول بودند، ثقة, ...ادامه مطلب